Naciąganie łańcucha w motocyklu - jak robić to porawnie. Wszystko o łańcuchach motocyklowych

Zwykły łańcuch rolkowy od dawna jest najpopularniejszym rozwiązaniem w motocyklach. Dlaczego? Bo jest tani, łatwy w obsłudze i charakteryzuje się najmniejszymi stratami energii. Tarcie w łańcuchu pochłania 5-7% dostarczonej do niego energii. Gdy go zaniedbasz, zabrudzisz i nie będziesz czyścił, straty mogą wzrosnąć do nawet 10%. Ale to i tak mniej niż przypadku napędu wałem i dwóch przekładni kątowych: w tym przypadku straty wynoszą co najmniej 7-10%. Oczywiście wał wymaga minimalnej obsługi (raz na jakiś czas czeka cię wymiana oleju w przekładni), ale ze względu na sporą masę pogarsza pracę tylnego zawieszenia.  

Wiem, jest jeszcze pas zębaty. I on ma słabe oraz mocne strony. Do plusów trzeba zaliczyć niewielkie straty spowodowane tarciem (ok. 5%), brak obowiązku smarowania i całkiem spore przebiegi. Żeby pas mógł przenosić duże moce, musi być szeroki, co wymaga zapewnienia mu sporo miejsca. Na dodatek koła pasowe są ogromne, a więc ciężkie. Dlatego zadomowiły się w Harleyach, Buellach i customach. Nic nie wskazuje, żeby coś miało się tu zmienić. Co zrobić, żeby łańcuch pracował jak najdłużej? Najważniejsze są tu stopień zużycia obu zębatek (napędowej i zdawczej) oraz to, w jakich warunkach pracuje łańcuch. Podczas jazdy kurz i woda wdzierają się między płytki, powodując ich zużycie. Dlatego warto wyczyścić i nasmarować łańcuch. Dla jego trwałości ważną sprawą jest też to, czy jest właściwie napięty. Jak to zrobić? O tym dalej.

Regulacja napięcia łańcucha motocyklowego w kilku krokach

Przede wszystkim tak ustaw motocykl, żeby tylne koło swobodnie się obracało; nie stawiaj go więc na bocznym podnóżku! Zgaś silnik, wrzuć luz. Przed pomiarem naciągu wyczyść łańcuch z kurzu i smaru. Smarowanie zostaw na koniec, bo pomiar naciągu czystego łańcucha założonego na czyste zębatki jest dokładniejszy i łatwiejszy niż gdy do rąk będzie się kleił trudny do zmycia smar.

archiwum MPP

Sprawdź, czy znajdująca się z przodu, przy osi wahacza gumowa prowadnica nie jest uszkodzona lub przetarta. Jeśli jest z nią coś nie tak, trzeba ją koniecznie wymienić, w przeciwnym razie łańcuch będzie ocierał o wahacz, co spowoduje dodatkowe zużycie łańcucha i może poważnie uszkodzić wahacz.

Do regulacji napięcia łańcucha będziesz potrzebował: kluczy do poluzowania osi koła, kluczy oczkowych i płaskich do właściwego ustawienia napinaczy oraz zwykłej linijki.

Nie zapomnij

Pierwszą rzeczą jest precyzyjne ustawienie zębatek w jednej płaszczyźnie, dzięki czemu przednie i tylne koło będą toczyły się po jednym śladzie. Pamiętaj też, że w ustawionym na centralnym podnóżku, nieobciążonym motocyklu, z tylnym kołem wiszącym w powietrzu, łańcuch jest najluźniejszy.  

Jak mierzyć luz łańcucha motocyklowego?

Nie zapomnij, że gdy tylne zawieszenie ugina pod się ciężarem bikera, pasażera i bagażu, tylna oś (czyli środkowy punkt obrotu tylnego koła, a więc również zębatki napędowej) oddala się od wałka wychodzącego ze skrzyni biegów (na nim jest osadzona zębatka zdawcza), co powoduje, że łańcuch się napina. Wyjątków jest kilka, żeby wymienić off-roadowe BMW G 450.

Z biegiem czasu łańcuch się rozciąga, tyle że nie tak samo na całej długości. Nierównomiernie ścierają się też obie zębatki, które mogą przybierać jajowaty kształt. Powoli jedną ręką obracaj tylnym kołem i ze zmienną siłą naciskaj drugą ręką łańcuch do góry w jego dolnej części. W ten sposób znajdziesz miejsce, w którym łańcuch jest najmocniej napięty. W tym punkcie zmierz jego luz.

archiwum MPP

 Zobacz także:

Napęd łancuchem czy napęd wałem - który jest lepszy?

Wymiana zestawu napędowego krok po kroku

Jak mierzyć luz łańcucha motocyklowego?

1. Tak przekręć tylne koło, aby łańcuch był najmocniej napięty – ugięcie będziesz mierzył dokładnie pośrodku między zębatkami.

2. Przyłóż linijkę od dołu wahacza do łańcucha.

3. Dociśnij łańcuch palcem maksymalnie do dołu. Zmierz odległość od wahacza do nita łańcucha.

4. Następnie podnieś palcem łańcuch maksymalnie do góry. Ponownie zmierz odległość od wahacza do nita łańcucha.

5. Różnica, która wyjdzie, to luz łańcucha. Na przykład: pociągnięcie w dół i pomiar – 72 mm, podniesienie w górę i kolejny pomiar – 23 mm. Różnica zmierzonych wartości to 49 mm.

6. W instrukcji motocykla poszukaj, ile powinien wynosić prawidłowy luz łańcucha. Jeśli jej nie masz, załóż, że powinien się on mieścić w granicach 20-40 mm.

archiwum MPP

Jaki ma być ten luz

Przepisowy luz łańcucha różni się w zależności od marki i modelu motocykla. W niektórych maszynach informacja o odpowiednim luzie łańcucha jest podana na naklejce na jednym z ramion wahacza. Przeważnie mieści się on w zakresie 20-40 mm. Na końcu wahacza można znaleźć różne oznaczenia, najczęściej jest to skala obejmująca kilka kresek. Jeśli oś koła wsunęła się za wspomnianą skalę, nie ma siły – czeka cię wymiana układu napędowego.  

W motocyklach niektórych marek (np. Honda) skala ma czerwone i zielone pola. One powiedzą ci, jaki stopień zużycia osiągnął łańcuch:

• Jeśli skala na uchwycie osi znajduje się w obszarze zielonym, łańcuch jest w porządku.

• Jeśli jednak skala znajdzie się w obszarze czerwonym, łańcuch jest zużyty, co oznacza konieczność jego wymiany.

Różne napinacze

We wszystkich motocyklach napięcie łańcucha ustawia się tak samo: przesunięcie tylnej osi bliżej silnika powoduje zwiększenie luzu łańcucha i na odwrót. Do zmiany położenia tylnej osi najczęściej służy odpowiednia śruba regulacyjna albo – jak w przypadku niektórych sprzętów Kawasaki – mimośród.

archiwum MPP

Jak poprawnie regulować napięcie łańcucha motocyklowego?

1. Jeśli w nakrętce tylnej osi jest zawleczka, najpierw ją wyjmij.

2. Teraz poluzuj nakrętkę tylnej osi, odkręcając ją przynajmniej o 2 obroty, tak żebyś był w stanie lekko przesuwać oś tylnego koła.

3. Odkręć o 2 obroty nakrętki kontrujące napinaczy łańcucha po obu stronach. W tym celu złap nakrętkę kontrującą kluczem płaskim, a drugim przytrzymaj śrubę.

4. Za pomocą napinaczy przesuń tylną oś w kierunku od silnika. Wkręcając po 1/4 obrotu śruby napinaczy z prawej i lewej strony, naciągnij łańcuch do właściwej wartości. Pamiętaj, żeby równomiernie przekręcać śruby napinaczy, bo tylko dzięki temu będziesz pewien, że obie zębatki znajdują się w jednej płaszczyźnie. Sprawa jest jeszcze łatwiejsza, gdy na wahaczu masz wspomnianą wcześniej podziałkę ułatwiającą właściwe odsunięcie osi – po prawej i lewej stronie wahacza liczba kresek musi być taka sama.

5. Zanim dokręcisz nakrętkę tylnej osi, lekko uderz w koło, żeby ustawiło się we właściwym miejscu. Teraz dokręć ją kluczem dynamometrycznym z właściwym momentem. Zwróć uwagę, żeby uchwyty osi przylegały do śrub/nakrętek napinaczy.

6. Dokręć nakrętki kontrujące: najpierw lekko przekręć śruby napinacza łańcucha w kierunku przeciwnym do uchwytów osi, zwiększając napięcie. Potem przytrzymaj główkę kluczem i dość mocno dokręć nakrętki kontrujące do wahacza.

7. Po dokręceniu nakrętki osi sprawdź naciąg łańcucha. Nie wkurzaj się, jeśli trzeba będzie go poprawić. Jeszcze raz odkręć nakrętkę tylnej osi i przekręć śruby napinacza w odpowiednią stronę.

Najgorsza wiadomość – wymiana

Kiedy trzeba wymienić łańcuch? Gdy znaki na napinaczach na końcu wahacza wskażą koniec skali lub gdy ogniwa łańcucha zacinają się. Również wtedy, gdy zęby mają kształt zębów rekina oraz gdy łańcuch daje się odciągnąć do końca wysokości zęba (patrz: zdjęcia poniżej). W każdym z tych przypadków będziesz musiał wyskoczyć z co najmniej 500 zł. Nasza rada: nie oszczędzaj, bo przepłacisz. Zawsze wymieniaj cały zestaw, tzn. łańcuch i obie zębatki (zdawczą i napędową). Jeżeli wymienisz sam łańcuch, zużyte zębatki szybko go zniszczą; wtedy i tak będziesz musiał kupić cały nowy zestaw. Rachunek jest prosty.

Wymiana zestawu napędowego w motocyklu w trzech krokach

1. Najpierw przy zablokowanym tylnym hamulcu odkręć nakrętki lub śruby zębatki napędowej i tylnej. Do rozłączenia starego łańcucha najlepiej użyj gumówki, chyba że masz specjalny rozkuwak.  

2. Przed zamontowaniem nowych części sprawdź, czy zgadza się liczba ogniw łańcucha i liczba zębów w zębatkach. Zobacz, czy nowy łańcuch ma rozmiar dostosowany do twojego motocykla. Przesuń napinacz w kierunku silnika, żeby ułatwić założenie nowego, a więc krótszego łańcucha. Po zamontowaniu nowych zębatek (nie zapomnij o nowych podkładkach zabezpieczających śruby i nakrętki!) załóż nowy łańcuch i zepnij go przy użyciu specjalnej spinki, nakrętkami lub zakuj. Wymiana zakutego łańcucha oznacza demontaż wahacza.

3. Na koniec sprawdź, czy zębatki i łańcuch są ustawione w jednej płaszczyźnie oraz czy napięcie łańcucha jest właściwe. Po kilku kilometrach warto ponownie sprawdzić napięcie.  

 

archiwum mpp