Być może czytasz: oleje uniwersalne, a myślisz: „Są do wszystkiego, czyli do niczego”. Ale stawiam dolary przeciwko orzechom, że to „do wszystkiego” sprawiło, iż na półce w twoim garażu znajdę puszkę przynajmniej jednego z testowanych przez nas olejów uniwersalnych.
Jeśli chcesz przywrócić do stanu używalności zacinający się zamek, uciszyć skrzypiące zawiasy, usunąć z motocykla paskudne pozostałości smaru z łańcucha lub smoły albo przesmarować linkę sprzęgła, na pewno sięgniesz po wszystkomogącą chemię. Przecież nie ma sensu wydawać fury szmalu na specjalistyczne preparaty, skoro jest jeden dobry na wszystko. Najważniejsze zadania olejów uniwersalnych to smarowanie i zwalczanie rdzy.
Jak tanio przygotować taki produkt? Należy wziąć czysty olej, zmieszać go z dodatkami poprawiającymi przyczepność, wlać do puszki, dodać do tego sprężony gaz i po sprawie. Jest i inny sposób, polegający na precyzyjnym doborze składników i zastosowaniu bardziej wyrafinowanej receptury, która uwzględni np. ochronę metalu przed korozją i zużyciem. Ta metoda ma jednak słabą stronę: komplikuje, a więc podraża produkcję.
Co więcej, pojawiają się wtedy „konflikty interesów”. Zabawa składnikami ma na celu spowodowanie, aby preparat łączył właściwości trudne do pogodzenia. Prosty przykład: lepsze smarowanie elementów metalowych może spowodować zwiększenie agresywności względem części z tworzywa sztucznego. Kolejny „konflikt interesów” to czas. Do elementu metalowego olej uniwersalny powinien przylegać jak najdłużej, z tworzywa zaś powinien zniknąć jak najszybciej. Z tego choćby powodu, zanim psikniesz jednym z tego typu produktów, sprawdź, co producent pisze na etykiecie.
BALLISTOL | |
![]() |
Importer: Incorsa, www.ballistol.com.pl Pojemność: 200 ml Cena: 34,90 zł Cena za litr (w przeliczeniu): 174,50 zł Tekst z etykiety: „Zmiękcza i impregnuje kabury, troki i paski. Czyści, chroniąc środowisko. Pielęgnuje, ulegając biodegradacji. Nie ulega zżywiczeniu” Test zużycia metalowej próbki: uszkodzona powierzchnia 20,82 mm2, wynikająca z tego wartość Bruggera: 19,2 N/mm2 Test na usuwanie rdzy: umiarkowana skuteczność Test na korozję: 20% skorodowanej powierzchni po 24 godzinach Odporność materiałów: po 24 godzinach lakier miał wyraźne przebarwienia i spęcznienia (dodatkowy test na lakierach zwykłym i metalicznym bez zastrzeżeń); po 5 godzinach tworzywo sztuczne bez zastrzeżeń Test właściwości penetracyjnych: po 5 minutach średnica spryskanej powierzchni wyniosła 5 cm Wynik testu na usuwanie wody: bardzo dobry Ostrzeżenia dotyczące odporności materiałów; symbol ostrzegający (na etykiecie): „Metale kolorowe mogą zmatowieć”; „Środek łatwopalny” Przyjazność dla środowiska/użytkownika: nieszkodliwy dla żywności, może zostać nawet połknięty bez żadnych konsekwencji; całkowicie biodegradowalny |
Wnioski: Receptura (ta sama od 1904 roku!) nadal jest OK. Plusy: skuteczność, nieszkodliwość dla zdrowia i środowiska. Słaby punkt: nowoczesne lakiery nie lubią go. |
CARAMBA 70 | |
![]() |
Importer: Polo Motorrad Polska, www.polo-motorrad.com Pojemność: 250 ml Cena: 22,75 zł Cena za litr (w przeliczeniu): 91 zł Tekst z etykiety: „Smaruje wyjątkowo dobrze. Skutecznie rozpuszcza rdzę. Efektywnie chroni przed korozją. Rozpuszcza zabrudzenia olejowe” Test zużycia metalowej próbki: uszkodzona powierzchnia 33,72 mm2, wynikająca z tego wartość Bruggera: 11,9 N/mm2 Test na usuwanie rdzy: umiarkowana skuteczność Test na korozję: 10% skorodowanej powierzchni po 24 godzinach Odporność materiałów: po 24 godzinach lakier bez zastrzeżeń; po 5 godzinach tworzywo sztuczne z bardzo lekkimi rysami Test właściwości penetrujących: po 5 minutach średnica spryskanej powierzchni wyniosła 6,5 cm Wynik testu na usuwanie wody: bardzo dobry Ostrzeżenia dotyczące odporności materiałów; symbol ostrzegający (na etykiecie): brak ostrzeżeń odnoszących się do konkretnego materiału; „Środek palny” Przyjazność dla środowiska/użytkownika: może szkodzić zdrowiu (unikać wdychania/połknięcia) i szkodliwy dla środowiska wodnego |
Wnioski: Zanim nastał WD-40, Caramba była liderem. Także dzisiaj nieźle daje sobie radę. Gdyby nie słabość związana z odpornością tworzyw sztucznych, nie ma powodów do poważnych narzekań. Cena także jest OK. |
LIQUI MOLY MULTI-SPRAY PLUS 7 | |
![]() |
Importer: Liqui Moly Polska, liquimoly.pl Pojemność: 500 ml Cena: 35 zł Cena za litr (w przeliczeniu): 70 zł Tekst z etykiety: „Smaruje, chroni, wypiera wodę” Test zużycia metalowej próbki: starta powierzchnia 35,81 mm2, wynikająca z tego wartość Bruggera: 11,2 N/mm2 Test na usuwanie rdzy: zadowalająca skuteczność Test na korozję: 15% skorodowanej powierzchni po 24 godzinach Odporność materiałów: po 24 godzinach lakier bez zastrzeżeń; po 5 godzinach tworzywo sztuczne bez zastrzeżeń Test właściwości penetrujących: po 5 minutach średnica spryskanej powierzchni wyniosła 10 cm Wynik testu na usuwanie wody: bardzo dobry Ostrzeżenia dotyczące odporności materiałów; symbol ostrzegający (na etykiecie): brak ostrzeżeń odnoszących się do konkretnego materiału; „Środek palny” Przyjazność dla środowiska/użytkownika: może szkodzić zdrowiu (unikać wdychania/połknięcia) i szkodliwy dla organizmów wodnych |
Wnioski: Brak poważych słabości, najlepsza wartość pod względem właściwości rozpuszczających rdzę. Na dodatek lakier i tworzywo sztuczne pozostały nienaruszone. To wystarczyło do zwycięstwa. |
SONAX SX90 PLUS | |
![]() |
Importer: Parys, www.parys.pl Pojemność: 400 ml Nieoferowany w Polsce Tekst z etykiety: „Środek smarujący, rozpuszczający rdzę, chroniący przed korozją, czyszczący styki, rozprzestrzeniający się” Test zużycia metalowej próbki: uszkodzona powierzchnia 23,75 mm2, wynikająca z tego wartość Bruggera 16,8 N/mm2 Test na usuwanie rdzy: umiarkowana skuteczność Test na korozję: 1% skorodowanej powierzchni po 24 godzinach Odporność materiałów: po 24 godzinach lakier bez zastrzeżeń; po 5 godzinach tworzywo sztuczne bez zastrzeżeń Test właściwości penetracyjnych: po 5 minutach średnica spryskanej powierzchni testowej wyniosła 6 cm Wynik testu na usuwanie wody: bardzo dobry Ostrzeżenia dotyczące odporności materiałów; symbol ostrzegający (wg etykiety): „Nie spryskiwać wentyli opon”; „Środek bardzo łatwo palny” Przyjazność dla środowiska/użytkownika: może szkodliwie oddziaływać na zdrowie (unikać wdychania/połknięcia), szkodliwy dla środowiska wodnego |
Wnioski: Ponadprzeciętny w zakresie ochrony przed zużyciem, korozją i neutralności względem lakieru i tworzyw sztucznych. Plus za sprytną głowicę. |
WD-40 | |
![]() |
Importer: Amtra, www.wd40.pl Pojemność: 250 ml Cena: 13,50 zł Cena za litr (w przeliczeniu): 54 zł Tekst z etykiety: „Usuwa piski. Wypiera wilgoć. Czyści i chroni. Uruchamia przyrdzewiałe elementy. Luzuje zacinające się elementy mechaniczne” Test zużycia metalowej próbki: uszkodzona powierzchnia 29,59 mm2, wynikająca z tego wartość Bruggera 13,5 N/mm2 Test na usuwanie rdzy: umiarkowana skuteczność Test na korozję: 1% skorodowanej powierzchni po 24 godzinach Odporność materiałów: po 24 godzinach lakier bez zastrzeżeń; po 5 godzinach tworzywo sztuczne z wyraźnymi rysami Test właściwości penetracyjnych: po 5 minutach średnica spryskanej powierzchni testowej wyniosła 9,5 cm Wynik testu na usuwanie wody: bardzo dobry Ostrzeżenia dotyczące odporności materiałów; symbol ostrzegający (wg etykiety): brak ostrzeżeń odnoszących się do konkretnego materiału; „Środek drażniący” i „Środek palny” Przyjazność dla środowiska/użytkownika: może szkodzić zdrowiu (unikać wdychania/połknięcia), szkodliwy dla organizmów wodnych |
Wnioski: Duża kariera w USA i wręcz furora w Europie. Chciałoby się większej przyjazności dla tworzyw sztucznych. Natomiast ochrona przed korozją jest w porządku. |
Jak testować, to po całości, czyli laboratoryjny bieg z przeszkodami |
Próby laboratoryjne przeprowadzili dla nas eksperci z dwóch firm. Zdolność usuwania rdzy, właściwości penetracyjne, zdolność wypierania wody, przyjazność dla tworzyw sztucznych zbadali dla nas specjaliści z Kärchera. Ochroną przed zużyciem i korozją oraz odpornością lakieru zajęli się chemicy z firmy Dr. Wack. Test na efektywność usuwania rdzy polegał na spryskaniu sprayami i pozostawieniu na 5 minut identycznych metalowych próbek, które wcześniej rdzewiały przez 12 godzin w 5-procentowym roztworze soli. Następnie wszystkie oleje przeszły po 24 cykle w maszynie testowej Kärchera. Aby określić właściwości penetracyjne smarów pipetą nanieśliśmy po 0,1 mililitra każdego z testowanych sprayów na zardzewiałą stalową blachę i po 5 minutach zmierzyliśmy średnicę plamy, która powstała. Oprócz tego 0,1 ml każdego z testowanych produktów nanieśliśmy na zroszoną zabarwioną wodą blachę. W ten sposób dowiedzieliśmy się, jak mają się sprawy pod względem usuwania wody. Paski z tworzywa ABS miały 5-godzinny kontakt z testowanymi produktami, dzięki czemu mogliśmy stwierdzić odporność tworzywa sztucznego na działanie sprayów. Natomiast naniesiony na szklane płytki lakier miał z nimi do czynienia przez 24 godziny. W ten sposób oceniliśmy agresywność olejów względem lakieru. Także na 24 godziny wsadziliśmy do roztworu soli odtłuszczone i mocno spryskane olejami stalowe próbki. Tak wyglądał test na ochronę przed korozją. Na stanowisku XCT (Cross-Cylinder-Tester) cylindryczna próbka przez 30 sekund była dociskana siłą 400 N do metalowego pierścienia obracającego się 960 razy na minutę. Miejsce styku spryskaliśmy testowanymi olejami. Pomiar powierzchni styku cylindrycznej próbki (czyli stopnia wytarcia się próbki) pozwolił ocenić skuteczność ochrony przed zużyciem. |
Komentarze